leren in vier fasen; het model van Kolb

Onze aanpak als bureau areaconsult kent als uitgangspunt de concrete werkelijkheid van de deelnemers aan onze programma’s. Met hun ervaringen beginnen we. Vervolgens werken we hiermee verder aan de hand van het model van Kolb, zoals hij dit met zijn collega Fry ontwikkelde: het Experiential Learning Model (ELM). We lichten het graag toe. 

Het ELM kent feitelijk vier fasen. Ze vormen alle een onderdeel van de totale leerervaring. Het model sluit in zichzelf: het is eigenlijk eindeloos: na stap 4 komt opnieuw stap 1. Laten we die verschillende stappen eens beschrijven.

Stap 1. De concrete ervaring

Het begint allemaal met situaties waar werknemers op een dagelijkse basis mee om moeten gaan. Denk bijvoorbeeld aan een team dat beter wil leren samenwerken.
We bespreken een concrete ervaring van de teamleden die hiermee te maken heeft. Hun eigen praktijk is het beginpunt van de leerervaring.

Stap 2. Observeren en reflecteren op de ervaring

Vervolgens beginnen we aan de analyse van deze praktijkervaring. We gaan met het team reflectief observeren. We proberen de concrete ervaring tot leven te brengen en goed te bekijken, vanuit een meervoudig perspectief dus. We doen dit vooral door vragen te stellen, te zoeken naar verbanden, verbindingen, samenhang, patronen e.d.
Zo hopen we dat de deelnemers meer gaan zien door breder en dieper te kijken, te beschouwen. Daarbij moedigen we hen aan om hun oordeel zo lang mogelijk op te schuiven. Waardenvrij kijken is een hele opgave, “maar we gaan het wel proberen”.

Stap 3. Een theorie vormen

Stap 4. Experimenteren

We hebben de concrete ervaring op het gebied van samenwerken nu eerst nader geanalyseerd en daarna gezocht naar een andere aanpak, een andere wijze van omgaan met de situatie.
Nu wordt het tijd voor de volgende stap: we gaan de nieuwe aanpak uittesten in de praktijk van alledag. Hieromtrent maken we afspraken met elkaar. Het is nu tijd voor “veldwerk”. We kunnen in de training ruimte inbouwen om deze nieuwe aanpak eerst met elkaar te oefenen, alvorens de deelnemers dit echt in de praktijk gaan doen.

En zo sluit het model weer in zichzelf. Na stap 4 kunnen we naar verloop van tijd opnieuw stap 1 zetten en de nieuwe aanpak op deze manier evalueren.

Het model van Kolb maakt ons ook duidelijk dat mensen ieder voor zich een dominante leerstijl hebben. De een is goed is analyseren, de ander in doen, in actief experimenteren. Daarvoor hebben we ook aandacht in de training. Zodat medewerkers in teams snappen dat niet iedereen dezelfde leerroute aflegt om tot inzicht te komen. Maar met elkaar “kunnen zij de cirkel rondmaken”. En zo wordt leren ook teamwork.