Participatief veranderen

Recentelijk was ik betrokken bij een verandertraject in een kleine Brabantse gemeente. Het was een traject dat ik samen met medewerkers en management in de organisatie heb opgezet en uitgevoerd. Ik kijk er met tevredenheid op terug. En waarom? Omdat het prima gelukt is om zowel de medewerkers als betrokken instanties /belangengroepen te betrekken. Maar ook de Raad en natuurlijk het College. Dus weinig top-down, veel bottom-up en outside-in. Met dat laatste bedoel ik dat de buitenwereld, in de vorm van Raad, belangengroepen e.d., hun invloed op het geheel hebben gehad.

Belangrijk in dat participatief veranderen was de werkvorm World Café. Die hebben we breed toegepast. Het is een manier om in gesprek te gaan met grote groepen mensen; om hen uitgebreid te consulteren. Tijdens die World Café-sessies konden deelnemers reageren op een conceptvisie die een werkgroep ontwikkeld had. Dat visiedocument is een belangrijk item, omdat het scherp beschrijft hoe de gemeente zich wil profileren, hoe zij om wil gaan met haar taak, haar inwoners; langs welke lijnen zij zich verder wil ontwikkelen en professionaliseren.

Ik kan de werkvorm van harte aanbevelen. De sessies hadden een informeel en open karakter en hebben duidelijk een “ophaalfunctie” gehad. De visie is aangepast en aangescherpt door deze bijeenkomsten. En bovenal is er draagvlak ontstaan; en betere verbindingen tussen mensen van diverse geledingen; een zeer positieve bijvangst.

En het management dan? Wat is dan nog wél aan het MT als het gaat over participatief veranderen? Het MT heeft haar finale akkoord moeten geven op de visie. Dat is haar rol en verantwoordelijkheid. Daarnaast heeft het MT zich uitgesproken over werk- en organiseerprincipes. Deze geven de werkgroepen die de visie nu verder gaan doorvertalen, een helder kader. Het MT heeft hen meegegeven hóe ze wilt dat er gewerkt en georganiseerd gaat worden; de werkgroepen zorgen nu voor het “wat”.

Bij participatief veranderen hoort participatief leiderschap. Een stijl van leiding geven die professionals maar ook mensen buiten de organisatie uitnodigt om mee te doen; om mee te denken en te praten. Die het menselijk potentieel weet te ontsluiten gericht op de doelen die we hebben. Ook op dit gebied hebben we samen stappen gezet: om het leiderschap participatiever te maken.

Het was mooi om aan dit alles bij te mogen dragen. De reis van de gemeente gaat nu verder: de werkgroepen zijn nu aan zet. Tegelijkertijd weet eenieder inmiddels dat dit veranderproces “nooit meer eindigt”. Dat veranderen niet iets tijdelijks is, maar een permanent proces waarin de organisatie zich blijft afstemmen op haar omgeving. Wat dit betreft hebben we gezamenlijk de manier waarop we veranderen veranderd. En dat was een waardevolle stap: veranderen wordt binnen deze gemeente een soort van permanent leren.

Winst behaald op meerdere fronten; een succes dus.