Ontkooien, het loont

Ontkooien, het loont

Steeds meer en meer zie ik mijn vak als “het helpen bij het ont -kooien van mens en organisatie”. Er hoeft niks bij ! Nee, maak eerst maar eens de aanwezige potentie vrij.  Daar valt een hoop mee te winnen. En dan bedoel ik talenten die de organisatie niet of nauwelijks inzet; zienswijzen die van waarde zijn maar geen podium krijgen; kennis die gestold in een hoek ligt, of die slechts door enkelen wordt gebruikt. Omdat verbindingen tussen mensen matig zijn; of de sfeer niet veilig is of weinig uitnodigend.

Organisaties moeten geen geestelijke gevangenis zijn. In zijn boek “Images of organisations” maakt Morgan nog eens duidelijk wat daarmee bedoeld wordt. Maar hoe dan ook: organisaties “knellen soms”; teams kunnen knellen, een functieprofiel, cultuur, sfeer, beelden en vooroordelen over elkaar, een koker – of tunnelvisie.

Organisaties als levende werksystemen die “licht, lucht en ruimte” scheppen waarin mensen ontdooien en ontkooien. Die vrij maken wat er al is.
Dat betekent met aandacht werken en zorgen voor een open sfeer waarin “alles er mag zijn”, zeker afwijkende geluiden. Waarin diversiteit als een cadeau wordt gezien. Waar mensen uitgenodigd en geholpen worden om zichzelf uit te pakken. Waar talentmanagement niet enkel een cursusgroepje super getalenteerde mensen is, maar iedereen aandacht krijgt.

Wat aandacht krijgt, groeit immers. Die simpele oerwet werkt overal en voor iedereen. Toch lijkt het moeilijk daar naar te leven. Glijdt er ongemerkt een schaduw binnen, en start er een proces dat ertoe leidt dat er minder licht, lucht en ruimte komt.
Die schaduw proberen te zien, dat is een begin. De sfeer die afglijdt, onzekerheid of angst die binnen sluipt. Vertrouwen dat wegebt omdat angst toeneemt. Nieuwe werksystemen die maken dat mensen elkaar niet meer ontmoeten; gesprekken met de klant die stilvallen.

Medewerkers werken gemiddeld op tweederde van hun werkvermogen, zowel kwantitatief als kwalitatief bedoeld. Zoveel is duidelijk geworden uit meerdere onderzoeken die er geweest zijn op dit terrein. We vinden het met zijn allen de normaalste zaak van de wereld dat we eenderde van de loonsom per maand door de put spoelen. Ja, slechts weinigen zijn bevlogen in termen van Prof. Willem van Rhenen.
En ondertussen druk bezig zijn om het ziekteverzuim met 0,5 % te verlagen. Klein bier. Het werkelijke verzuim is het verzuim van de aanwezigen. Van degenen die er wel zijn. Die hun psychologisch contract met de organisatie al hebben verbroken maar nog op de loonlijst staan en er iedere dag gewoon zijn. Dáár ligt de grootste uitdaging van management en HR.

Ontkooi je eigen organisatie, te beginnen bij jezelf. Klap jezelf meer open, kom uit de vernauwing en praat met anderen over het binnenklimaat van je team. Kijk naar talenten en kennis die je meer kan laten zien en delen. Be the change you want to see. Geef vertrouwen en vertel af en toe hoe je je voelt. Geef complimenten en speur naar onbenutte talenten en mogelijkheden.
Draai open naar het licht. Ontkooi. Het loont. In zoveel opzichten.