Waar zit “de rand van het probleem”

Mooi en uitdagend vak, organisatie adviseur. Of moet ik zeggen: “gids bij een tocht die verandering heet”. Change agent. Reisleider.

Hoe ik het ook noem: begeleiden van mensen in organisaties die met veranderprocessen bezig zijn, is boeiend. Een thema dat me daarin bezig houdt, is de vraag “waar de rand van het probleem zit”, of de uitdaging, het vraagstuk waar de organisatie zich voor geplaatst ziet. Hoe groot is dat eigenlijk? Wat hoort er wel en niet bij? Wie zijn er betrokken, en wie niet, of misschien later?

Iedere reis begint met de eerste stap. En die eerste stap in ons werk is het bepalen van de omvang van het vraagstuk waarmee wij, de opdrachtgever en ons bureau, aan de slag gaan.
Als we “te klein kijken”, maken we een deeloplossing voor een groter geheel. Maken we de aanpak te breed en te diep, dan zijn we we bezig met een onnodig energieverbruik, en verbranden we dure tijd van anderen en onszelf.

Een kleermaker meet zijn klanten op en begint dan met het maken of vermaken van het kostuum. Onze aanpak is daar mee vergelijkbaar, maar de werkelijkheid waarbinnen wij opereren, die van een levend werksysteem van mensen, is vele malen complexer. Hoe daar mee omgaan?
We hebben zeker stappen gezet de laatste tijd rondom dit thema door “het opmeten van de randen van het probleem” samen te gaan doen met de mensen binnen de organisatie. Om een gedeelde analyse te maken over de kop en de kont van het vraagstuk dat op het bord ligt. Een analyse is ook een interventie, zeker als we hem samen maken en delen.

Het is en blijft een taai vraagstuk. We kunnen zaken “vaak wel onderscheiden maar niet scheiden” (professor Erik van de Loo). Als we systemisch, integraal naar de werkelijkheid kijken, is en blijft het een uitdagende eerste stap om de rand te vinden. Al is het maar voor een tijdelijke houvast. En weten we “dat na stap 1 vaak weer stap 1 komt”. Met andere woorden: de eerst rand die we vinden, helpt ons misschien wel de rest van de randen te vinden. En meten we nog maar een keer na de eerste meting.
Wat dit betreft “bouwen we soms een brug terwijl we erover lopen”. En dat is ook een manier om vooruit te komen. We moeten het doen met wat we hebben en wat we op dat moment zien.

Deze overweging wilde ik graag delen met jullie. En benieuwd natuurlijk hoe jullie dat doen, “die rand bepalen”.
Veel werkplezier toegewenst, geniet nog van de nazomer.